Συμμαχία Οργανώσεων Κοινωνίας Πολιτών για τη Δημοκρατία

Στις 14 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε στη Βιβλιοθήκη της επέκεινα χώρα και μέσω τηλεδιάσκεψης συνάντηση οργανώσεων και ατόμων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της Κοινωνίας των Πολιτών, με σκοπό τη δημιουργία μιας Συμμαχίας για την υπεράσπιση της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Η πρόσκληση καταρχήν αφορούσε τις οργανώσεις με τις οποίες την Άνοιξη του 2025 συνεργαστήκαμε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας "Κοινωνία Πολιτών Ελλάδα Σήμερα". Στη συνάντηση συμμετείχαν: Σωτήρης Παπασπυρόπουλος, (πρώτος Πρόεδρος Γιατρών Χωρίς Σύνορα), Νίκος Γιαννής (ΕΠΕΚΕΙΝΑ ΧΩΡΑ), Σπύρος Κόγκας και Όλγα Σουλαχάκη (IMAGINE HERITAGE, Ελένη Γαζή (ΕΛΙΞ), Νίκος Ραΐσης, (ΑΡΧΕΛΩΝ), Νίκη Ρουμπάνη (ΔΙΚΤΥΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΥΡΩΠΗΣ), Αλέξανδρος Δεληγιάννης (ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ), Γιώργος Γαμπιεράκης (HELP ΕΛΛΑΣ), Γιώργος Μπήτρος (ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ), Θόδωρος Αλεξίου (Λέσχη Γαστρονομίας Ηπείρου Αλ.Γιώτης), Σταύρος Μηλιώνης (ΚΕΑΝ) και Δώρος Δημητριάδης. Τέθηκαν δύο προθεσμίες: 1. Μέχρι τις 31 Αυγούστου για την υιοθέτηση του τελικού κειμένου της Διακήρυξης και 2. Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 για τη δήλωση συμμετοχής των οργανώσεων. Ακολουθεί το τελικό κείμενο της Διακήρυξης:

Α. Οι επιθέσεις εναντίον της κοινωνίας πολιτών αυξάνονται παντού στον κόσμο. Τόσο στις δημοκρατίες ―πλήρεις ή ελλιπείς― όσο και στα αυταρχικά και δικτατορικά κράτη. Με κανονιστικούς περιορισμούς, με περικοπή πόρων, με δυσφήμηση, με απόρριψη, αλλά και με βίαιες επιθέσεις και άλλους τρόπους. Η ελευθερία της έκφρασης απειλείται, η επιστημονική έρευνα απαξιώνεται, η δημιουργικότητα εμποδίζεται, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν ανευθυνότητα, δημιουργείται μια κουλτούρα ομηρείας της δημόσιας σφαίρας. Τα αυταρχικά καθεστώτα εκμεταλλεύονται εκφάνσεις της δημοκρατίας και ιδιαίτερα της τεχνολογίας για να επεκτείνουν τον ολοκληρωτικό έλεγχό τους επί της κοινωνίας. Η κοινωνία πολιτών όμως παραμένει δυνατή. Οι ΟΚΠ προσφέρουν ένα θετικό πρότυπο σε όλη την κοινωνία. 

Β. Η δημοκρατία έχει δύο πυλώνες: (α) τους θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και (β) τις πολλές μορφές συμμετοχικής δημοκρατίας που εκδηλώνεται κυρίως μέσω της κοινωνίας πολιτών. Όταν η δημοκρατία υποχωρεί, διαβρώνεται το έδαφος στο οποίο ευδοκιμεί η κοινωνία πολιτών. Είναι όμως η κοινωνία πολιτών που αναδεικνύει ως κυρίαρχη αξία τον άνθρωπο, τα δικαιώματα και την προστασία του περιβάλλοντος. Γι’ αυτό σήμερα παράλληλα με τις επιδιώξεις κάθε οργάνωσης, δημιουργείται το πρόσθετο καθήκον της υπεράσπισης της δημοκρατίας μας. Η πολιτειακή παιδεία και η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, αποτελούν το ποιοτικό οξυγόνο και τη βαθιά αναπνοή της δημοκρατίας συνολικά. 

Γ. Ήλθε η ώρα να αναλάβουμε δράση. Ο παραδοσιακός και πάντα επίκαιρος ρόλος των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, είναι να υπερασπίζονται με ακεραιότητα τους σκοπούς τους, όσο και την ίδια τη θεσμικά κατοχυρωμένη θέση της ίδιας της κοινωνίας πολιτών. Επιπλέον, σήμερα ο ρόλος αυτός διευρύνεται, ώστε να συμπεριλάβει και την υπεράσπιση του δημοκρατικού πλαισίου εντός του οποίου αναπτύχθηκε. Υπό την προϋπόθεση του σεβασμού του κράτους δικαίου και της αρχής της μη βίας. Η έκφραση όλων των απόψεων, προτεραιοτήτων και ειδών οργανώσεων πρέπει να ενθαρρύνεται και να μην αποδοκιμάζεται στο όνομα της δημοκρατίας. Η φανερή ή υποκρυπτόμενη εναντίωση στα θεμέλια της δημοκρατίας δεν έχει θέση. Συμπληρώνουμε το κράτος, ασκούμε έλεγχο, προτείνουμε. Έχει ηθικά το δικαίωμα να ασκεί κριτική εκείνος που έχει το σθένος να βοηθά. Μια Συμμαχία για τη Δημοκρατία είναι μια δέσμευση επαγρύπνησης, ένα παράδειγμα και μια συμφωνία για τη νέα συναίνεση (μεταξύ οργανώσεων και ανάμεσα στις οργανώσεις και την πολιτική) και για την ενδυνάμωση των πολιτών και των ενώσεων πολιτών.

Οι υπογράφουσες Οργανώσεις Κοινωνίας Πολιτών δηλώνουμε τη δέσμευση μας να υποστηρίξουμε τη διακήρυξη αυτή και απευθύνουμε μια ανοιχτή πρόσκληση ενεργού συντονισμού.